Aikido

Het ligt wat genuanceerder dan dat. Het is een veelgehoorde kreet als men aikido probeert uit te leggen. Mijn interpretatie is, dat er bedoeld wordt dat er geen of nauwelijks botsingen zijn in de technieken en dat je in eerste instantie je partner begeleidt in zijn/haar beweging voordat je richting geeft. Je geeft je partner ruimte en hindert hem/haar niet door in de weg te staan. We spreken van partners omdat je op zoek bent naar harmonie. Iets gezamenlijks. Een tegenstander voor je hebben, suggereert dat je een strijd moet aangaan.

Aikido laat zich moeilijk vertalen. Je ziet dan ook allerlei verschillende definities. In mijn beleving is vechtsport een onjuiste definitie. Aikido kent namelijk geen competitie, dus is het geen sport. Aikido staat juist bekend om het niet vechten. Zelfverdediging is ook onjuist, omdat je impliceert dat je met een aanval te maken hebt. Kom ik op terug. Jezelf beschermen is daarentegen wel van toepassing. Omdat je op diverse manieren leert schade te voorkomen. Wat is aikido dan wel?

Aikido is een kunst dat sterke invloeden heeft uit andere, oosterse vecht- en zelfverdedigingskunsten (martiaal/budo). Kunst staat gelijk aan expressie (art).

Het bijzondere aan aikido is, dat je anderen juist sterker maakt in plaats van dat je iemand uitschakelt. Verder zit het boordevol coördinatietraining van hoofd en lijf om een eenheid te vormen. Zelf verdeel ik aikido in drie delen; conceptueel, metaforisch en technisch.

Uiteraard is dit afhankelijk van je fysieke belastbaarheid. Voor een beginner is een training anders zwaar dan voor een gevorderde aikidoka. Heel vaak moeten opstaan nadat je op je buik bent geland, kan als vermoeiend worden ervaren. Souplesse zal ook moeten worden getraind en ontwikkeld om vermoeidheid tegen te kunnen gaan. Over het algemeen zou je kunnen zeggen dat het fysiek niet zwaar is, omdat er niet met gewicht wordt getraind anders dan je eigen lichaamsgewicht.

In de eerste plaats leer je juist conflicten voorkomen, omdat je de signalen gaat herkennen die kunnen leiden tot conflict of agressie. Je leert ook om daar op een gepaste manier mee om te gaan en zal grotendeels verbaal plaatsvinden. Omdat aikido gericht is op harmonie, leer je niet om jezelf heel goed te verdedigen in gevechtssituaties. Aikidoka’s zijn niet gewend om stoten en trappen te incasseren en worden niet blootgesteld aan het omgaan met geweld. Na verloop van tijd, door veel en regelmatig te trainen worden er wel automatismen ontwikkeld, die ervoor zorgen dat je jezelf goed kunt beschermen, of ervoor kunnen zorgen dat je in een situatie komt dat je de ander schade toe kan brengen. Op dat moment is de keuze aan jou.
Het werkelijke conflict is die met jezelf.

In aikido is het wat moeilijker zichtbaar wat je al dan niet beheerst. In de sport worden tijden gemeten, is er krachtmeting, een hoeveelheid gewonnen wedstrijden, zijn er ranglijsten, etc. Ontwikkeling in aikido verloopt anders. Geen gekleurde banden na het behalen van examens. Je start in een wit pak (dogi) met witte band (obi) en begint met de 6^e kyu-graad. Dan werk je op naar de 5^e, 4^e, etc. Bij de 2^e kyu mag je een zwarte broekrok dragen (hakama). Ook al hanteren andere dojo’s soms andere ideeën hierover. Het geeft oa een beeld of je in staat bent jezelf goed te beschermen.

Aikido vraagt om doorzettingsvermogen en de bereidheid om eindeloos te herhalen. Het kost veel mensen behoorlijk wat moeite om de frustraties van het niet-kunnen om te zetten in leermomenten. In mijn dojo wil ik je stimuleren, inspireren en helpen door te geven wat ik denk dat je nodig hebt. Wat je daarmee doet, is aan jou.

Na verloop van enige jaren ga je ineens inzien dat je voetenwerk verbeterd is. Dat je makkelijker kunt rollen. Je kent de nodige, Japanse benamingen van de technieken. In je dagelijkse leven zullen er veranderingen plaatsvinden die je kunt linken aan je trainingen. Voordat je aikido écht goed beheerst, ben je zomaar twintig jaar verder. En dan nog zijn er nog vele uitdagingen. Een leven lang leren.

Je krijgt te maken met dojo-etiquette. Traditionele gebruiken die ervoor zorgen dat de dojo een bijzondere plek blijft. Zo is hygiëne een belangrijk onderwerp. De mat moet schoon gemaakt worden voordat je begint en aandacht voor je persoonlijke hygiëne is uiteraard belangrijk (schone handen en voeten, fris pak, korte nagels, deootje). Een ander traditioneel gebruik in een dojo is buigen. Buigen als je de dojo binnenkomt, de mat betreedt of verlaat, buigen naar je partner bij aanvang van een oefening of wanneer je daarmee klaar bent. Mocht je onverhoopt toch te laat zijn voor een les, gewoon rustig binnenkomen en je mengen in de groepsdynamiek om je aansluiting zo soepel mogelijk te laten verlopen. Een dojo is een veilige haven waar je volledig jezelf kan zijn. Het kan ook niet anders, want al je filters en maskers komen tot uiting zodra je een dojo binnenstapt. Ze zitten je alleen maar in de weg, dus laat ze lekker in de kleedkamer.

Respect is te allen tijde aanwezig. Voor jezelf, voor anderen, voor de ruimte en voor de materialen. Dat uit zich bijvoorbeeld in het niet corrigeren van elkaar tijdens het oefenen, bepaalde gebruiken die gelden tijdens het werken met wapens, de buigingen en de etiquette.
Als leraar vind ik het belangrijk dat je plezier beleeft en met een glimlach de mat verlaat aan het einde van een training. Soms zijn er momenten dat je gevoeligheden bloot komen te liggen. Frustratie, verdriet, onzekerheid, etc. Deze geven je allemaal nieuwe inzichten in jezelf en daar is alle ruimte voor.